Rusya-Ukrayna krizi başta enerji konusunda yaşanan sıkıntılar ve fiyat artışları olmak üzere, neredeyse tüm sektörler ve tedarik zincirleri üzerindeki etkisini giderek arttırıyor. Dünyanın en büyük demir, çelik ve alüminyum üreticisi olan iki ülke arasındaki savaş, bu ürünler başta olmak üzere birçok hammaddenin üretimini zora sokuyor.
Özellikle, hem Rusya hem de Ukrayna, Avrupa ve Türkiye’de yerleşik Demir-Çelik ve Metal Döküm sektörlerinin ana pik demir tedarikçisi konumunda….
Çatışmaların sürmesiyle, büyük ölçüde bu iki ülke üzerinden yürüyen ve Türkiye Metal Döküm sektörünün en önemli ithalat kalemi olan pik demirde tedarik zincirlerinin bozulmaya başladığı görülüyor. Bilindiği gibi, demir ve çelik döküm parçalarının üretiminde, temel olarak pik demir külçeleri ergitiliyor ve sonrasında kalıplara dökülüyor. Sonuç olarak; pik demir, metal dökümhanelerinin ana girdisi ve olmazsa olmazı konumunda.
Bundan yaklaşık 20 yıl öncesine kadar ülkemizdeki pik demir ihtiyacı belirli oranlarda yerli üretimimizle Erdemir, İsdemir ve Kardemir tarafından karşılanabilmekteydi.
Ancak yerli üretim, gerek yeni stratejiler gerekse ithal ürünlerle fiyat bazında rekabet edilmemesi sebebiyle giderek azaldı ve ihtiyacın neredeyse tamamı ithalat yoluyla karşılanır duruma geldi.
Konuyla ilgili düşüncelerini paylaşan TÜDÖKSAD Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Umur Denizci, Ukrayna krizinde uzun süreli bir çatışma durumunun pik demir fiyatlarının daha da artmasına sebep olacağını söyleyerek sözlerine şöyle devam etti: “İstatistiklere ve elimizdeki güncel rakamlara göre, Türkiye Metal Döküm sektörü her yıl 1 milyon tonu aşan seviyede pik demir ithal ediyor. Bu ithalatın çok büyük bir kısmı Rusya ve Ukrayna üzerinden gerçekleşiyor.
Savaş sebebiyle teslimatlar da yaşanan gecikmeler, en çok kullandığımız malzemelerden çelik pikinin fiyatının iki hafta içerisinde %30’a yakın bir artışla ton başına 900 USD’a dayanmasına neden oldu.
Yine çok kullandığımız ve son bir yıldır tedarikinde başka sıkıntılar da yaşadığımız sfero pikinin fiyatı ise yaklaşık 900 USD civarından 1150 USD civarına geldi.
Türk dökümhaneleri enflasyon ve elektrik fiyatlarında yaşanan sıkıntılar bir yana özellikle hammaddelerde yaşanan bu astronomik artışlarla mücadelede büyük zorluk yaşıyor.
Geçtiğimiz gün, Avrupa’nın en büyük demir-çelik fabrikası Azovstal’ın Rus bombardımanında ağır hasar alması, durumu daha da ciddileştirdi. Başka tesislerin de benzer durumla karşılaşması, başta Avrupa olmak üzere global demir-çelik ticaretinde büyük izler bırakabilir.
Pik demir tedarikinde yaşanacak olası bir kesinti Metal Döküm tesislerinin durmasına ve daha büyük bir krize neden olabilir.
TÜDÖKSAD – Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği olarak konuyla ilgili hızlıca bir risk analizi gerçekleştirerek üye tesislerimizle bir toplantı yaptık. Bir yandan dünya genelindeki alternatif pik üreticilerini araştırırken diğer yandan ülkemizin stratejik ağır sanayi kuruluşları Kardemir ve İsdemir tesislerine, yerli pik üretimine tekrar başlanması konusundaki talebimizi ilettik. Diğer yandan konuyla ilgili olarak Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı nezdinde girişimlerimizi de sürdürüyoruz.
Tedarik tarafında Brezilya, Güney Afrika ve Hindistan gibi alternatifler bulunsa da hem lojistik maliyetlerinin yüksekliği hem yeni tedarik anlaşmaları süreçlerinin zorluğu alternatif ülkelerden tedarik ihtimallerini kısa vadede son sıraya itiyor.
Buna karşın, savaş koşulları sebebiyle olası bir acil durumda, milli Demir-Çelik tesislerimizin kapasitelerinin bir bölümünü yeniden pik demir üretimine ayırmasının stratejik önemine dikkat çekmek istiyoruz.
Yerli ve milli üretimi hedefleyen ülkemizin can damarı, ağır sanayimizin bel kemiği olan bu tesisler Türkiye Metal Döküm Sektörü için krizin yönetilmesinde büyük rol oynayabilir.”
TÜDÖKSAD olarak bu konudaki girişimlerimize süratle devam ediyoruz.
KAYNAKÇA