Emisyon Ticareti Sistemleri, Dünya Çapında Yaygınlaşıyor

Dünya genelinde emisyon ticaret sistemleri, 2022 yılında 63 milyar dolarlık bir gelir elde ederek tarihin en yüksek gelir seviyesine ulaştı.

Emisyon azaltımı için piyasaya dayalı bir politika aracı olan emisyon ticaret sistemleri (Emission Trading Systems, ETSs), şirketlerin emisyon salımlarını izne bağlayarak atmosfere salımı gerçekleştirilecek emisyonları sınırlamayı hedefliyor.

Uluslararası Karbon Eylem Ortaklığı (International Carbon Action Partnership- ICAP) tarafından hazırlanan “Küresel Emisyon Ticareti Durum Raporu 2023” raporu, emisyon ticaret sistemlerinin dünya genelinde giderek yaygınlaştığını ortaya koyuyor. Rapora göre, halihazırda yürürlükte olan 28 emisyon ticaret sistemi var, ancak Latin Amerika ve Asya Pasifik ülkeleri de dahil olmak üzere 20 yeni emisyon ticaret sistemi daha yürürlüğe girecek.

Raporun sonuçlarına göre, dünya çapında emisyon ticareti yoluyla elde edilen gelir 2022’de 63 milyar doları aşarak yeni bir rekor kırdı. Birçok hükümet, bu geliri artan iklim eylemlerine yatırarak, gelişmekte olan teknolojileri teşvik ederek ve düşük gelirli hanelere yardım ederek kullanmayı tercih etti.

Rapor ayrıca, küresel zorluklara rağmen mevcut sistemlerin şoklara oldukça dayanıklı olduğunu ortaya koydu. ICAP Genel Sekreteri Stefano De Clara, Ukrayna’daki savaş sonrası enerji krizine atıfta bulunarak şu sözleri söyledi: “Enerji krizi, iklim hedeflerini zayıflatmak yerine, emisyon ticareti gibi politikaların da yardımıyla hükümetleri fosil yakıt bağımlılıklarını daha hızlı sona erdirmeye itti. Emisyon ticareti iyi tasarlanırsa, yardıma en çok ihtiyaç duyan topluluklara maddi kaynak sağlayarak kapsayıcı ve adil bir geçiş sağlayabilir.”

Raporda ülke bazında emisyon ticaret sistemleri de ele alındı.

Rapora göre, AB’deki emisyon ticareti sistemi (ETS) kapsamındaki fiyatlar 2022’de ortalama 83 dolara yükseldi. Raporda ayrıca, AB Parlamentosu ve Konseyi’nin geçen aralık ayında ETS’te büyük bir reform üzerinde anlaştığı vurgulandı. Bu reform, mevcut ETS için elektrik, endüstri ve havacılık sektörlerinde daha sıkı bir üst sınır belirlemeyi ve denizcilik sektörünün 2024’ten itibaren aşamalı olarak dahil edilmesini içeriyor. Ayrıca, bu reform ile bazı endüstriyel sektörler için ücretsiz tahsisin aşamalı olarak kaldırılması ve 2026’dan itibaren sınırda karbon düzenleme mekanizmasının aşamalı olarak devreye alınması planlanıyor.