Pandemide hızla artan online alışveriş ve kurye masrafları perakende devlerinin lojistik alanındaki teknoloji savaşlarını da beraberinde getirdi. Bu yarışın en zorlu parkuru olan son kilometre için geliştirilen otonom/yarı otonom teslimat robotları pazarının ise 2030’da 85 milyar dolara ulaşması bekleniyor.
A BD’nin Houston eyaletinde, Woodland Heights semtindeki Dominos’tan 15 Nisan’da ön ödemeli pizza siparişi veren müşteriler ilginç bir deneyim yaşadı. Pizzaları istedikleri gibi sıcaktı fakat teslimatı gerçekleştiren alışık oldukları gibi kurye değil, bir robottu. Zira o günlerde siparişlerini ABD Ulaştırma Bakanlığı’ndan onaylı ilk sürücüsüz araç olan ve robotik şirket Nuro’nun imzasını taşıyan R2, Dominos’un pizza teslimatı için görevlendirilmişti.
2016’da Dave Ferguson ve Jiajun Zhu tarafından kurulan Nuro’nun ekibi daha önce Google, Waymo, Apple, Uber, Tesla’nın otonom projelerinde yer aldı. Kontrol merkezi tarafından uzaktan izlenen Nuro, saatte dört kilometre hıza ulaşabiliyor ve trafik kurallarına uyuyor.
Araca adapte edilen yüksek çözünürlüklü haritalar, uydudan alınan veriler yol güzergahını belirlemesini sağlarken, sahip olduğu sensör ve kameralar da herhangi bir kaza yapmasını engelliyor. Bu teknolojiyi kullanan tek şirket Dominos değil. Dominos gibi Pizza Hut da Toyota’nın geliştirdiği otonom aracı pizza teslimatı için kullanmayı planladığını açıkladı.
Covid-19 pandemisinin hayatımıza soktuğu mesafe, hijyen ve maske tedbirleri nedeniyle Çin, Kuzey Amerika, İngiltere ve Almanya’daki pek çok kafe ve restoran teslimat yöntemleri üzerine farklı projeler geliştirmeye başladı.
Rekabet Kızışıyor
Avrupa İstatistik Ofisi (EUROSTAT) verilerine göre, geçen yıl online’dan yapılan alışverişler yüzde 72 arttı. 2020’de Avrupa’da ilk kez online alışveriş yapanların oranı yüzde 13, Türkiye’de ise yüzde 25 oldu. Alışkanlıkların değiştiği bir dönemde e-ticaretin konforuna alışan müşterilerin pandemi sonrasında da bu kanalı kullanmaya devam etmesi bekleniyor. Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği (ETİD) verileri de Covid-19 salgınının da etkisiyle, geçen yıla kıyasla online alışveriş harcamalarının Türkiye’de yüzde 85 arttığını ortaya koyuyor.
Sektörün bu yıla dair hedefi, 400 milyar liralık bir hacme ulaşmak. E-ticaret pazarı geliştikçe Amazon, Walmart, Alibaba gibi alışveriş platformlarının arasındaki rekabet de kızışıyor. Ürün teslimatı konusunda rakiplerinden ayrışmaya çalışan şirketler ürün teslimatının daha hızlı ve daha az maliyetli olması için teknolojiden faydalanıyor. İşte tam bu noktada son kilometre lojistiğinde ortaya çıkan çalışmalar devreye giriyor.
Zira ürün lojistiğinin en kritik safhası olan son tüketiciye teslimat tüm bu işlemin maliyetinin yarısını oluşturuyor. Üstelik yurt dışında ‘last mile logistic’ olarak isimlendirilen bu süreçte tüketiciyle temas ediliyor. Hal böyle olunca şirketler büyük bir masraf kalemi olan ‘son kilometre’ teslimatlarını otomatize etmek istiyor.
2030’ da 85 Milyar Dolar
Son mil teslimat pazarında hava dağıtım araçları yani drone’lar, kara teslimat araçlarında otonom ya da yarı otonom robotlar ve depolar arası taşımacılıkta otonom kamyonlar öne çıkıyor. Pazarın önündeki en büyük engeller ise hukuki düzenlemeler, altyapı eksiklikleri ve regülasyonlar olarak görülüyor. Araştırma şirketi Alied Market Reserch’ün Otonom Son Kilometre Teslimat raporuna göre pazar büyüklüğünün bu yılın sonunda 12 milyar dolar olması bekleniyor. Rapora göre son kilometre teslimat pazarı 2030’a kadar yüzde 24.4’lük büyümeyle 85 milyar dolara ulaşacak. Araç türüne göre, kara yolu teslimatlarının; coğrafya açısından değerlendirildiğinde ise Kuzey Amerika ve Çin’in pazardan aslan payını alması bekleniyor.
KAYNAKÇA