Plastik ve kauçuk ürünleri imalatı sanayi, imalat sanayi toplam istihdamındaki payı açısından 23 sektör arasında sekizinci sırada yer almaktadır. Genel bir değerlendirme ile ara malı üreten bir sektör niteliğinde olan plastik sektörü başta inşaat, tarım, dayanıklı tüketim malları, otomotiv ve elektronik olmak üzere imalat sanayi sektörü yanında ambalaj malzemeleri gibi ürünlerle hizmet sektörünün de çok önemli bir tedarikçisi konumundadır.
GENEL BAKIŞ
Küresel ölçekte plastik ve plastik ürünlerin üretimi hızla artmaktadır. 1970’lerin ortalarından itibaren ivme kazanan artış paralelinde dünya plastik üretimi 2015 itibarıyla yaklaşık 322 milyon ton seviyesinde gerçekleşmiştir. Plastik arz ve talebinin, önümüzdeki dönemde çevresel kaygılara rağmen plastik kullanımının yaygınlaşmasıyla genel olarak yükselişini sürdüreceği öngörülmektedir. Bu çerçevede, küresel plastik üretiminin 2050 itibarıyla 1,2 milyar tona ulaşacağı tahmin edilmektedir.
- 2015 itibarıyla 269 milyon ton düzeyinde gerçekleşen dünya plastik ürün üretiminin dörtte birinden fazlası Çin tarafından gerçekleştirilmektedir.
- Plastik ürünlerin üretimi sektöründe 4 ana faaliyet grubu bulunmaktadır. Sektördeki yoğunlaşma oranlarına bakıldığında, üretime en fazla katkı sağlayan faaliyet gruplarında yoğunlaşma oranının görece yüksek olduğu görülmektedir.
- Toplam istihdamı 250 bin kişi civarında olan sektörün %90’ını KOBİ’ler oluşturmaktadır. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın Girişimci Bilgi Sistemi’nde (GBS) yer alan sınıflamaya göre, kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı sektöründe faaliyet gösteren firmaların yaklaşık %40’ı İstanbul’da yer almaktadır. Bu ili sırasıyla İzmir, Bursa, Ankara ve Kocaeli izlemektedir.
- Türkiye, plastik üretim kapasitesi bakımından dünyada 7., Avrupa’da ise 2. sıradadır.
- Üretimin önemli bir bölümü iç pazarda tüketilmektedir. 2017’nin ilk yarısında üretimin sadece %17’si ihraç edilmiştir. Diğer taraftan otomotiv, beyaz eşya, elektrik-elektronik gibi çok sayıda ihracatçı sektöre girdi sağlayan plastik ürünler sektörünün dolaylı olarak ihracata katkısı yüksektir.
- Plastik ürün ithalatı daha çok katma değeri yüksek, ileri teknoloji ürünlerin iç pazarda üretilememesi nedeniyle gerçekleştirilmektedir. Ayrıca, sektörün hammaddede ithalata bağımlılık düzeyi de %85 ile oldukça yüksek seviyededir. Yurt içinde hammadde tedariki sağlanan tek kuruluş Petkim’ dir.
- Plastik sektörünün en büyük alıcısı %40’lık payıyla ambalaj sektörüdür. Plastik tüketiminin yüksek olduğu diğer sektörler ise inşaat ve otomotivdir.