Metaller arındırılıp alaşımlama yapıldıktan sonra bir takım ısıl işlemler ve imalat yöntemleri ile özellikleri iyileştirilerek hammadde, yarı mamul veya ürüne dönüştürülürler. İmalat yöntemi seçimi; malzeme, boyut, şekil ve fiyat gibi faktörlere bağlıdır.
İmalat yöntemlerini ; plastik şekil verme, talaşlı imalat, döküm, kaynak, toz metalürjisi ve geleneksel olmayan (alışılmamış/ileri) imalat yöntemleri gibi başlıklar altında toplayabiliriz.
PLASTİK ŞEKİLLENDİRME
Metallerin katı halde kalıp olarak adlandırılan takımlar yardımıyla akma dayanımlarını aşan gerilmelere maruz bırakılarak plastik deformasyonla şeklinin kalıcı olarak değiştirilmesidir. Plastik şekil verme için iş parçasının dayanımı düşük ve sünekliği yüksek olmalıdır. Sıcaklık, şekillendirme hızı, pekleşme davranışı ve sürtünme gibi faktörler işlemin etkinliği açısından oldukça önemlidir.
TALAŞLI İMALAT
Metal, plastik, ahşap gibi malzemelere üzerinden veya iç kısmından malzeme kaldırılarak şekil verme işlemidir. Bir malzemeye istenen özellikleri kazandırmak (yüzey, şekil ve boyut) için bir takım ve güç kullanılarak yapılan, iş parçası üzerinden tabaka şeklinde malzeme kaldırma işlemine talaşlı imalat denir. Ayrılan malzeme tabakasına da talaş denir. Talaş tipi, kullanılan kesici takım geometrisi, ilerleme ve işlenen malzemeye göre farklılıklar gösterir.
DÖKÜM
Metal işçiliği ve mücevher yapımında, sıvı bir metalin amaçlanan şeklin negatif bir izlenimini (yani, 3 boyutlu negatif görüntü) içeren bir kalıba döküldüğü bir işlemdir. Metal, döküm deliği adı verilen içi boş bir kanaldan kalıba dökülür. Daha sonra metal ve kalıp soğutulur ve metal kısım (döküm) çıkarılır. Döküm genellikle diğer yöntemlerle yapılması zor veya ekonomik olmayan karmaşık geometriler üretmek için kullanılır.
KAYNAK
Kaynak, malzemeleri birbiri ile birleştirmek için kullanılan bir imalat yöntemidir, genellikle metal veya termoplastik malzemeler üzerinde kullanılır. Bu yöntemde genellikle çalışma parçalarının kaynak yapılacak kısmı eritilir ve bu kısma dolgu malzemesi eklenir, daha sonra ek yeri soğutularak sertleşmesi sağlanır, bazı hâllerde ısı ile birleştirme işlemi basınç altında yapılır. Bu yöntem lehim ve sert lehim ile fark gösterir, lehim ve sert lehim yöntemlerinde birleştirme düşük erime noktalarında ve çalışma parçaları erimeden oluşur.
TOZ METALURJİSİ
1 mm’nin altındaki boyuta sahip katı partiküllerin oluşturduğu yığına toz denir. Tozların bir kalıp içinde basınç altında şekillendirilip, ergime sıcaklığı altında olmak koşulu ile belirli bir sıcaklık ve zaman değerlerinde birbirlerine temas ettiği noktalarda boyun oluşturup, yapıdaki gözeneklerin istenen derecede kapanması sayesinde ihtiyaç duyulan parça elde edilmesi sürecine Toz Metalurjisi denir.
KAYNAKÇA
- Vikipedi
- Emin Erdin plastik işleme konulu yazısı