Demir- Çelik Sektörü, Sanayinin geçmiş yıllardan beri sürekli gelişmesine ve toplumsal kalkınma sağlamasında çok büyük öneme sahiptir. Demir Çelik sektörü için özellikle gelişen ve gelişmeye devam eden ülkeler göz önüne alındığında sanayileşme süreci boyunca sağladığı girdi açısından ve her geçen gün gelişen teknoloji ile birlikte diğer sektörlere öncülük yapmaya devam etmektedir. Bu sürekliliğin devamı üretim odaklı büyüme modeli ile gerçekleşmektedir.
Demir- Çelik Sektörü dünyada en temel sektörlerden biridir. Demir çelik fabrikalarında üretim sırasında meydana gelen yüksek sıcaklıklar, ağır yükler, makine ekipmanlarının karşılaşabileceği şok yükler ve devamlılığı süren operasyonlar gibi zor koşullar mevcuttur. Otomatik yağlama ekipmanlarının sürekli takip edilmesi gerekmektedir. Duruşlar çok masraflı, arızalar ise hem kalite hem de iş güvenliği konusunda sıkıntılara sebep olmaktadır.
Üretimin kesintiye uğramaması için doğru makineye doğru yağın konulması oldukça önemlidir. Fakat doğru makineye doğru yağ seçimi görünenin aksine oldukça zor bir işlemdir. Dolayısıyla yağlayıcıların özelliklerini tüm detaylarıyla bilmek gerekmektedir. Doğru olanı seçmek, sürekli onarım gerektiren bir makine ile uzun yıllar onarım ve bakım problemi olmadan çalışan bir makine arasındaki farkı belirleyebilmektedir. Aslında buradaki anahtar, doğru gresi seçmekte yatmaktadır.
Newton’ın viskozite kanunlarına göre yapmış olduğu araştırmalar sonucu, Newtonian olmayan kalınlaşan kalsiyum sülfonat gresi bulunmuştur. Kalsiyum sülfonat bazlı greslerin yüksek damlama noktası, mükemmel su direnci ve mekanik stabiliteye sahip olduğu keşfedilmiştir. Ayrıca geleneksel muadil greslere kıyasla korozyona karşı üstün bir direnç ve yüksek basınç koşullarında dikkat çekici şekilde performans gösterme kabiliyetine sahip oldukları keşfedilmiştir. Daha da Kalsiyum bazlı gresler Demir- Çelik üretimi ve nükleer santraller için bonus olarak kabul edilmektedir.
Kalsiyum Sülfonat Kompleks gresler, üstün organik ve oksidasyon kararlılıkları, kimyasal olarak dayanıklı olmaları, suya, buhara, pasa, korozyona ve ısıya karşı dirençli yapısı ve yüksek damlama noktası özelliklerine sahip olmaları sebebiyle demir çelik sanayisinde yaygın bir şekilde tercih edilmektedir. Hızlı ve zorlanmalar gibi artan agresif koşullar sebebiyle makine sistemlerinin güvenilirlik ve ömür koşullarının daha çok artış göstermesi, aşınmanın minimum seviyeye indirilmesi ve kontrol altında tutulması gerekmektedir.
Demir- çelik sektörü ve ileri teknolojinin uygulandığı sistemlerde triboloji bilimi ve bunlarla ilgili olarak yağlama en önemli boyutlandırma kriter ve parametrelerinin içine girmektedir. Kalsiyum sülfonat kompleks gresler uzun süreli yüksek performans sergileyebildikleri için, alternatiflere kıyasla daha düşük miktarlarda kullanılmaları yeterli olmaktadır. Dolayısıyla gresleme miktarı azalacak ve bunun sonucunda tüketim ciddi oranda azalıp gresleme periyodu artacaktır.
Demir Çelik sektörü için büyük avantajlara sahip olan kalsiyum sülfonat gresler, su ile yıkanmaya karşı da dirençli olduklarından dolayı atık arıtma maliyetlerinde de büyük ölçüde iyileştirme sağlamaktadır.
Kalsiyum sülfonat kompleks gresler biyolojik bozulabilir olmaları sebebiyle de çevre ve insan boyutu açısından önemli avantaj teşkil etmektedir. Gresler, yüksek damlama noktası, mükemmel su direnci ve mekanik kararlılık, uzun ömürlü yağlama süresi, kullanıldığı cihazın bakım ve onarım maliyetlerinde azalma, merkezi yağlama sistemlerine uyumluluğu, yüksek sıcaklık ve yüksek basınçta verimini kaybetmeden yüksek performans göstermesi ve ihtiyaca yönelik spesifik özelliklere göre üretilebilirlikleri başta olmak üzere birçok özellikleri nedeniyle sanayi sektöründe yaygın olarak tercih edilmektedirler. Ayrıca mükemmel korozyon koruma özellikleri, düşük aşınma ve yüksek ekstra yük dayanımının hepsi grese özgüdür.
Demir – Çelik Sektöründe Kalsiyum Sülfonat Kompleks Gresler Neden Tercih Edilmeli?
Demir- Çelik fabrikaları ekipmanlarının büyük olması ve uzun üretim hatları sebebiyle çok yüksek yatırım maliyetleri gerektiren fabrikalardır. Dolayısıyla mümkün olan en kısa süre içerisinde geri dönüş sağlaması gerekmektedir. Çelik üretiminde ağırlığın ve sıcaklığın yüksek olması söz konusu olduğunda, makinelerde doğru yağın kullanılmaması sonucu plansız duruşlar meydana gelebilir. Bu durum demir çelik sektörü için ciddi ekonomik kayıplara sebep olmaktadır.
Ar-Ge Merkezi laboratuvarımızda çalışmalarını sürdürdüğümüz Kalsiyum sülfonat kompleks greslere, yapılan saha araştırmaları sonucunda sektör ihtiyaçlarına göre ASTM Metodu kapsamında pas testi, suya dayanıklılık testi, dört bilya yük ve aşınma testleri ile gres kompozisyonlarındaki farklılıklar ve kalsiyum sülfonat gresler özelinde belirleyici parametreler araştırılmıştır.
Araştırmalarımız sonucunda Ar-Ge merkezimizde Tübitak destekli kapsamlı bir Teydeb Projesi çalışması yapılmış “Sülfonat Bazlı Nano Tanecik İçeren Ağır Sanayi Kompleks Gres” isimli proje Ağustos 2021 tarihinde başarıyla tamamlanmıştır. Prototip ürün analizleri sonucunda elde edilen bulgulara göre kalsiyum sülfonat kompleks greslerin çok yüksek sıcaklıklarda bile performanslarını kaybetmeden verimliliğe devam ettiği ve geniş çalışma sıcaklıklarına sahip olduğu gözlemlenmiştir. Ayrıca elde edilen veriler neticesinde pas ve korozyon korumasının çok yüksek olduğu, çok yüksek sıcaklıklara dayanıklı olduğu ve kendi yapısından kaynaklı yük ve aşınmaya karşı çok dirençli oldukları gözlemlenmiştir.
Analiz sonuçlarıyla desteklenen araştırmalar endüstride başta demir- çelik fabrikaları, denizcilik ve kâğıt fabrikaları, off-road, inşaat ve madencilik ekipmanları gibi birçok alanda kalsiyum sülfonat kompleks bazlı greslerin seçimini önemli ölçüde desteklemektedir.
KAYNAKÇA