E3G’nin yeni raporu, 2015’ten bu yana planlanan kömür santrali kapasitesinin dünya genelinde %65 azaldığını ortaya koydu.
164 Ülke Artık Yeni Kömür Projesi Planlamıyor
İklim politikaları alanında önde gelen düşünce kuruluşu E3G, yayımladığı “Closing in on No New Coal: The Final Push” başlıklı brifingde, 2015 Paris Anlaşması’ndan bu yana kömürden çıkışta kaydedilen ilerlemeyi değerlendirdi.
Rapor, dünya genelinde planlanan kömür santrali kapasitesinin son on yılda %65 azaldığını, Çin dışındaki ülkelerde ise bu düşüşün %74’e ulaştığını ortaya koydu.
Bugün itibarıyla 164 ülke, ya yeni kömür projesi planlamıyor ya da “No New Coal” (Yeni Kömür Yok) taahhüdünde bulunmuş durumda.
2024 yılında devreye alınan yeni enerji kapasitesi içinde güneş ve rüzgârın payı %87’ye çıkarken, kömürün payı yalnızca %3’e geriledi.
Kömür projeleri 11 Ülkede Yoğunlaşıyor
E3G’nin analizine göre, halen 29 ülke yeni kömür santrali planlıyor. Ancak bu projelerin %96’sı yalnızca 11 ülkede yoğunlaşmış durumda.
OECD ülkeleri ve Latin Amerika’da Paris Anlaşması sonrası yeni kömür yatırımları neredeyse tamamen durdu. OECD ve Avrupa Birliği ülkelerinde 2019’dan bu yana tek bir yeni kömür santrali inşa edilmedi.
Buna karşın Çin, dünya genelinde planlanan kömür kapasitesinin yaklaşık %60’ına ev sahipliği yapıyor. Bu durum, Çin’in enerji dönüşümündeki hızının küresel iklim hedefleri açısından belirleyici olacağını gösteriyor.
Türkiye için Stratejik Bir Fırsat
Brifing, Türkiye’nin son yıllarda yeni kömür projelerini fiilen durdurduğunu ancak henüz resmi olarak “No New Coal” taahhüdünde bulunmadığını vurguluyor.
E3G’ye göre, Türkiye’nin bu taahhüdü imzalaması:
- Net sıfır emisyon hedeflerine ulaşmayı kolaylaştıracak,
- Uluslararası yatırımcı güvenini artıracak,
- Olası COP31 ev sahipliği adaylığını güçlendirecek.
Uzmanlar ayrıca Türkiye’nin, yüksek güneş ve rüzgâr potansiyelini stratejik biçimde değerlendirerek enerji dönüşümünü hızlandırması gerektiğini belirtiyor.
“Yeni kömür yok” Hedefi Artık Ulaşılabilir
E3G’nin değerlendirmesine göre, dünya “No New Coal” hedefine her zamankinden daha yakın.
Ancak kömürden çıkışın tamamlanabilmesi için özellikle gelişmekte olan ülkelerde finansman, teknoloji transferi ve enerji güvenliği konularında uluslararası desteğin artması gerekiyor.
Brifing, güçlü bir küresel irade ve koordinasyon ile yeni kömür döneminin tamamen kapanabileceğini vurguluyor.