SHURA, Türkiye’nin iklim tahvili piyasasındaki gelişimini ve bu alanda artan finansman fırsatlarını ele alıyor.
Yeşil dönüşüm yatırımlarının finansman ihtiyacı artarken, banka kredilerinin yanı sıra alternatif araçlara olan ilgi de büyüyor. Türkiye, 2016’dan bu yana iklim temalı tahvil ihracıyla bu alanda önemli adımlar atıyor. 2023’te 2,5 milyar dolarlık yeşil tahvil ihraç eden T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı, 2025’te yeni bir ihraca hazırlanıyor.
Türkiye’nin 2053 net sıfır hedefi ve Avrupa Birliği’nin karbon düzenlemeleri, her yıl yalnızca elektrik sistemine 15 milyar doların üzerinde yatırım yapılmasını gerektiriyor. Bu hedefler doğrultusunda sadece banka kredileriyle ilerlemenin zor olduğu, alternatif finansman yöntemlerine ağırlık verilmesi gerektiği vurgulanıyor.
Yeşil, sosyal ve sürdürülebilirlik bağlantılı tahvillerin toplamını kapsayan iklim temalı tahvillerin piyasa büyüklüğü 2024 sonunda 5,7 trilyon dolara ulaştı. 2025 ortasında bu rakamın 6 trilyon dolara yaklaşması bekleniyor. 2024 yılında 1,05 trilyon dolarlık yeni ihraçla 2021’deki rekor seviyeye yaklaşılmış durumda.
Türkiye’nin Payı Düşük Ama İvme Yüksek
Türkiye, bu büyük pazardan yalnızca binde üçlük bir pay alıyor. Ancak 2016-2024 arasında toplam 19 milyar dolarlık iklim tahvili ihracı gerçekleştirildi. Bu tutarın yaklaşık %60-65’i son üç yılda sağlandı. SHURA’nın hesaplamalarına göre Türkiye’nin yıllık potansiyeli 1,8 milyar dolar olsa da, son dönemde bu rakamın iki katı düzeyinde gerçekleşme sağlandı.
Bugüne kadar Türkiye’deki ihraçların %60’ını bankalar üstlenirken, reel sektör %23, kamu kuruluşları ise %17’lik pay aldı. Önümüzdeki dönemde ise reel sektör ve kamu kuruluşlarının daha aktif olması bekleniyor. 2023’te T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi ilk kez yeşil tahvil ihraç etti.
İklim temalı tahviller, standartlara dayalı prosedürler gerektirse de yatırımcı ilgisi yüksek. Çoğu zaman ihraç edilen tutarın birkaç katı talep görüyor. Aynı zamanda ortalama getirileri de klasik tahvillere göre daha yüksek olabiliyor. Bu tahvillerin, piyasa dalgalanmalarına karşı dayanıklı olması da büyük avantaj sağlıyor.
SHURA’nın Öne Çıkardığı Başlıca Noktalar:
- Küresel ekonomik koşullara rağmen iklim temalı finansman araçlarına ilgi sürüyor.
- Banka kredileri yanında yeşil tahvil ve öz sermaye finansmanı gibi alternatif araçların hızla gelişmesi bekleniyor.
- Önümüzdeki 10 yılda yatırımların iklimle uyumlu hale getirilmesi kaçınılmaz. Bu süreçte erken davrananlar daha yüksek getiri elde edebilir.
- Türkiye’de reel sektörün yeşil dönüşüm için tahvil ihraçlarına yönelmesi, uluslararası yatırım fonlarına erişimde önemli bir fırsat sunuyor.