Yeşilay ve ELTE iş birliğiyle düzenlenen “Yapay Zekâ ve Davranışsal Bağımlılıklar” sempozyumu, yapay zekâ kullanımının bağımlılık risklerini ele aldı.
Yeşilay, Macaristan Eötvös Loránd Üniversitesi (ELTE) iş birliğiyle hazırladığı “Davranışsal Bağımlılıklar Sempozyumu: Yapay Zekâ ve Sonrası” programıyla, yapay zekânın davranışsal bağımlılıklarla kesiştiği noktaları bilimsel bir bakış açısıyla değerlendirdi. İstanbul Sepetçiler Kasrı’nda düzenlenen etkinlik, bu temanın uluslararası ölçekte ilk kez gündeme taşındığı organizasyonlardan biri oldu.
105 yıldır toplum sağlığını korumak için çalışan Yeşilay; alkol, tütün, madde, kumar ve internet bağımlılıklarının yanı sıra hızla artan davranışsal bağımlılıklar üzerine bilimsel araştırmalar yürütmeyi sürdürüyor. Yeni nesil dijital bağımlılıklarla ilgili farkındalık ve koruyucu müdahale çalışmalarının merkezinde ise bilimsel veriye dayalı yaklaşım yer alıyor.
Sempozyumun açılış konuşmasını gerçekleştiren Yeşilay Genel Başkanı Doç. Dr. Mehmet Dinç, bağımlılığın her türünün insan hayatını kökten etkileyen ağır bir süreç olduğunu vurguladı:
“Bağımlılık, insanın tüm değerlerini kaybettiren, en zorlayıcı durumlardan biridir. 105 yıldır hiçbir bireyin bağımlılığa sürüklenmemesi için çalışıyoruz. Davranışsal bağımlılıklar da en az kimyasal bağımlılıklar kadar yıkıcı etkiye sahip”
Dinç ayrıca, Yeşilay’ın Dünya Sağlık Örgütü’nün çevrim içi oyun ve kumar bağımlılığını ICD-11 kapsamında hastalık kategorisine eklemesine verdiği bilimsel desteği hatırlattı ve davranışsal bağımlılıkların literatürde daha güçlü yer bulması gerektiğini vurguladı.
Yapay zekâ Kullanımında Bağımlılık Riski Artıyor
Sempozyumda bağımlılık alanında çok boyutlu konular ele alındı:
- Yapay zekâ kullanımının bağımlılığa dönüşme riski
- Problemli pornografi kullanımı
- İnternet oyun bozukluğu
- Ganimet kutusu (loot box) davranışları
- Kumar bozukluğu
- Akıllı telefon bağımlılığı
- Travmaya bağlı kompulsif cinsel davranış
- Problemli yeme davranışı
Programın ana konuşmacısı, ELTE ve Széchenyi István Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Attila Szabó oldu. “Yapay Zekâ Kullanımı Bağımlılığa Dönüşebilir mi?” başlıklı sunumunda şu önemli tespitleri paylaştı:
“Kişiler teknolojiye değil, yapay zekânın sunduğu ödüllendirici ve kişiselleştirilmiş deneyimlere bağımlı hale geliyor”
Prof. Szabó’ya göre, yapay zekâ sistemlerinin:
- öngörülemeyen ödüller üretmesi,
- duygusal bağ ve sosyal etkileşim hissi yaratması,
- kaçış mekanizması olarak kullanılması, bağımlılık döngüsünü hızlandırıyor.
Yapay zekâya erişimin kısıtlandığında huzursuzluk, tekrar erişimde yoğun kullanıma dönme gibi belirtiler bağımlılık riskiyle ilişkilendiriliyor.
Yeşilay’dan Çok Yönlü Önleme Çalışmaları
Yeşilay, davranışsal bağımlılıklara yönelik önleme yaklaşımını eğitim programlarıyla güçlendiriyor.
Başlıca programlar:
- Türkiye Bağımlılıkla Mücadele Eğitim Programı (TBM)
- Yeşilay Yaşam Becerileri Eğitimi (YYBE)
- Türkiye Bağımlılık Eğitimi
Anaokulundan üniversiteye kadar geniş yaş grubuna hitap eden bu çalışmalar, bağımlılıklarla mücadelede toplumsal farkındalığın artmasını hedefliyor.