İzmir’de başlatılan İklim Dostu Çiftlikler projesi, yerel çözümlerle tarımı iklim krizine uyumlu hale getiriyor ve çiftçilere sürdürülebilir üretim sunuyor.
İklim krizi, tarım sektörü üzerinde doğrudan ve yıkıcı etkiler yaratıyor. Artan sıcaklıklar, azalan yağışlar ve aşırı hava olayları, tarımsal üretimi her geçen gün daha kırılgan hâle getiriyor. Bu durum, su kaynaklarını azaltıyor, verimi düşürüyor ve çiftçilerin mali yükünü artırıyor.
Bu yeni düzende, iklime dayanıklı üretim desenleri, yerel bilgiyle desteklenen uygulamalar ve bütüncül tarımsal planlama artık bir zorunluluk hâline geliyor.
Buğday Derneği’nin İzmir Köy-Koop ve İtalya’dan Deafal ile birlikte yürüttüğü “İklim Dostu Çiftlikler” projesi, İzmir’in farklı bölgelerinde örnek çiftlikler üzerinden uygulanıyor. Proje, iklim krizine karşı yerelde çözüm üretmenin mümkün olduğunu gösteriyor.
Projede öne çıkan temel ilkeler:
- Doğal kaynakların korunması
- Su ve toprak yönetiminde etkinlik
- Yerel bilgilerin üretim pratiklerine entegre edilmesi
- Çiftçiden çiftçiye bilgi aktarımı
Bölgesel Dönüşüm Başladı
Tire, Karateke Köyü
Kompost uygulamaları ve damla sulamayla toprağın organik yapısı güçlendirildi. Bitki beslemede dönüşüm sağlandı.
Ödemiş, Demircili Köyü
Slajlık mısır yerine daha az su tüketen Sudan sorgumu tercih edildi. Üretimde düşük su tüketimli bitkilere geçiş desteklendi.
Bergama, Çamavlu Merası
Bütüncül Arazi ve Otlatma Planı ile meralar padoklara ayrıldı. Otlatma süresi ve alanları dengelendi, bitki örtüsü güçlendirildi.
Bergama, Göçbeyli
Yeşil gübreleme ve ekim nöbeti uygulamalarıyla toprağın verimliliği artırıldı. Yapay meralar dönüştürüldü.
Menemen, Emiralem
Çilek üretiminde ürün rotasyonu planlandı. Zararlı ve hastalık baskısını azaltacak yeni desenler oluşturuldu.
Ödemiş, Bıçakçı
Kestane üretiminde bitki atıkları toprağa kazandırıldı. Hastalıklara dayanıklı türler üzerine eğitimler verildi.
İzmir genelinde uygulanan bu modeller, sürdürülebilir tarım için iklim dostu yaklaşımın hem uygulanabilir hem de etkili olduğunu gösteriyor. Uygulamalardan elde edilen temel kazanımlar şunlardır:
- Ekim nöbeti sistemleri
- Kompost ve organik gübre kullanımı
- Malçlama ve örtü bitkisi uygulamaları
- Verimli sulama sistemleri
- Yerel ve kuraklığa dayanıklı bitki türlerinin teşviki
- Çiftçilere yönelik danışmanlık ve eğitim hizmetleri
Agroekolojik Yaklaşım Şart
Tarımda iklim krizine uyum yalnızca üretim deseninin değişmesiyle değil, ekolojik dengeye saygılı sistemlerin benimsenmesiyle mümkün. Bu çerçevede;
- Baklagiller ve aromatik bitkiler gibi azot bağlayıcı türler
- Doğal döngülere dayalı gübreleme yöntemleri
- Kimyasal girdi azaltımı gibi adımlar teşvik ediliyor.
Köy-Koop İzmir ve İtalya’dan Deafal ortaklığında yürütülen proje; Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti’nin mali desteğiyle, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından uygulanıyor. Proje, yerel üreticileri, kooperatifleri ve toplulukları birlikte çözüm üretmeye davet ediyor.